AĞIZ KOKUSU(HALİTOZİS)Solunum sistemi ve sindirim sistemlerinin kesişimi olan ağız bölgesinde kişinin kendisini ve çevresindekileri rahatsız edebilen, istenmeyen kokudur. AĞIZ KOKUSUNUN SEBEPLERİ TİP1:Dil yüzeyinde veya diş sert dokularında çürük sebebiyle bulunan bakterilerin oluşturduğu kokudur.Yetersiz ağız bakımına sahip kişilerde görülen koku bu gruba örnektir. TİP2:Burun boşluğu,bademcikler ve solunum yolu kaynaklı-hava yolu kaynaklı oluşan nefes kokusudur.Sinüzitte oluşan koku bu gruba dahildir. TİP3:Mide içerisinde oluşan gazların ağız ortamında oluşturduğu kokudur.Reflü hastalarında sık görülür. TİP4:Kan dolaşımında oluşan gazların akciğer vasıtasıyla dışarı atılması sırasında oluşan nefes kokusudur.Kullanılan bazı ilaçların bu gruptaki ağız kokusuna sebep olabilir.Şeker hastalarında oluşan meyvemsi koku buna örnektir. TİP5:Kişinin kendisinde ağız kokusunun varlığını hissettiği ancak çevresindekilerin ve hekimlerin tespit edemediği subjektif,psikolojik ve nörolojik olusan kokudur. AĞIZ KOKUSU ÖNEMSENMELİ Mİ? Ağız kokusu sosyal hayatta oluşturduğu dezavantajla birlikte bir hastalığın bulgusu olabilir.Bu bulgu dişeti sorunu,çürük gibi ağız içerisindeki bir hastalığa işaret edebilirken, karaciğer-böbrek hastalıklarının,gastrointestinal sistem hastalıklarının,metabolik hastalıklarının da bir işareti olabilir.Bu sebeple önemsenmelidir. YAŞLA BİRLİKTE AĞIZ KOKUSU ARTAR MI? Ağız kokusu sadece yaşın ilerlemesine bağlı olarak artmaz.Yaşla birlikte diş kayıplarının olması,bu kayıpların protez ve köprü sistemleriyle rehabilite edilen alanların temizlenememesi,ileri yaşlarda ortaya çıkan sistemik hastalıklar(şeker,siroz vs)ve bu hastalıkların tedavisi için kullanılan ilaçlar,ileri yaşa bağlı olarak ağız hijyeninde manuplasyonun azalmasına bağlı olarak ağız kokusu oluşabilir veya mevcut ağız kokusunda artış gözlenebilir. SİGARA KULLANIMI AĞIZ KOKUSUNA SEBEP OLUR MU? Sigaranın içerisinde bulunan USB(uçucu sülfür bileşenleri) dolaylı olarak koku oluşturabilir.Bu koku 24 saat içerisinde geçen bir koku olup,daimi değildir.Ancak sigaranın uzun yıllar kullanımına bağlı olarak dil yüzeyinde,diş etlerinde,tükrük yapısındaki değişikliklere bağlı olarak tip1 ağız kokusuyla kombine olarak görülebilir. AĞIZ KOKUSUNUN TEDAVİSİ NEDİR? Hekiminiz tarafından yapılan muayene sonucunda ağız kokusunun tipi ve kokuya sebep olan alan tespit edilir.Diş hekimi olarak ağız içerisindeki çürüklerin tespiti ve tedavisi,yirmi yaş dişlerine bağlı koku oluşabilecek alanların kontrolü ve tedavisi,dişeti sorunlarının tespiti ve tedavisi,dil yüzeyinde oluşmuş plak oluşumuna eğilimli alanların tespiti ve tedavisi,sağlıklı ve rutin harici gözlenen ağız çevre dokularının (bademcik,boğaz şişlikleri vs) tespiti ve ilgili alana uzman doktora yönlendirilmesi yapılır.Ağız bakımının rutin ve eksiksiz yapılması için bilgilendirme yapılır ve bunun idamesi için motivasyon sağlanır. AĞIZ BAKIMINDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR NELERDİR? Dilimizin yüzeyi tüylerle kaplı olan bir yer halısına benzetilir. Halının tüyleri arasına gizlenmiş bakterileriler olabilir ve bunların temizlenmesi gerekir.Bu sebeple dil yüzeyi mutlaka fırçalanmalıdır. Dişlerimizi orta sertlikte bir diş fırçasıyla dişetinden başlayıp dişte sonlanan süpürme hareketiyle fırçalamayız.Fırça her alana 10 defa temas etmelidir.Yatay fırçalama hareketlerinden kaçınmalıyız.Dişlerimizin dil ve damak tarında kalan kısımlarını fırçalamayı unutmamalıyız.Bütün diş yüzeylerinin temizlenmesi ortalama 2.5 dakika sürmektedir.Altına düşüyorsak eksik alan bırakmadığımızdan emin olmalıyız. Fırçalama tamamlandıktan sonra fırçanın ulaşamadığı alanları yani diişlerin aralarını temizleme işlemine geçmeliyiz.Diş ipi kullanarak bu alanlarda kalan uzaklaştırılamayan gıda artıkları uzaklaştırılmalıdır.Eğer ağız içerisinde köprülerimiz mevcutsa köprü altı diş ipi kullanmalıyız. Gargara kullanımında alkolsüz ve klorheksidinsiz olmasına dikkat ediniz.
AĞIZ HİJYENİNE DİKKAT EDİLMESİNE RAĞMEN OLUŞAN AĞIZ KOKUSUNUN NEDENİ NEDİR? Yukarıda belirtildiği gibi eğer tip1 ağız kokusu mevcutsa diş hekiminin ağız içerisindeki sorunlu alanları tedavi ettikten sonra ağız hijyenin eksiksiz ve düzenli yapılması halinde koku oluşmayacaktır.Ancak kokunun kaynağının ağız olmadığı tip2,3,4,5 de ağız hijyeni sağlansa bile sorun ağız kaynaklı olmadığı için kokuda bir azalma görülmeyebilir.